گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ خرداد ۱۴۰۰ «آیین‌نامه نحوه تأسیس و اداره امور دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی» به رؤسای استانی و واحدهای ویژه دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ و تأکید شد؛ این آیین‌نامه که به‌تفصیل در اختیار واحدهای دانشگاهی قرار گرفته، شامل مواردی از جمله مقدمه و تعاریف، تأسیس دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی، اداره امور دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی، آموزش‌های کوتاه مدت و... است.
بیشتر بخوانید:
ارائه طرح راه‌اندازی ۵ مدرسه عالی مهارتی در انزلی
کمک به رونق و شکوفایی اشتغال با راه‌اندازی دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی
لزوم ایجاد رشته‌های مهارتی بر اساس نیاز جامعه
واحدهای دانشگاهی براساس بندهای این آیین‌نامه(اینجا بخوانید) و بنا به مقتضیات سند مأموریت و آمایش، برنامه‌ریزی و کارآفرینی دانشگاه و شرایط ناحیه‌ای با تأمین امکانات می‌توانند دانشکده مهارت و کارآفرینی تأسیس کنند. در این راستا طبق مصوبه شورای دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی در واحدهای دانشگاهی راه‌اندازی شدند و آموزشکده‌های فنی‌وحرفه‌ای سما در این دانشکده ادغام و وظایف جدیدی برعهده گرفتند.
به گفته سیدمحمد بطحایی معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی ۱۱۶ دانشکده مهارت و کارآفرینی در سال تحصیلی جدید فعال و آموزش‌های مهارتی جایگزین آموزش فنی و حرفه‌ای کلاسیک شده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که ۱۲۰ هزار دانشجو در این دانشکده‌ها حضور یابند. مدارس عالی مهارتی هم که از دل دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی شکل می‌گیرد، تاکنون ۱۰۳ مدرسه پیشنهاد شده است و ۷۰ مدرسه مجوز راه‌اندازی دریافت کرده‌اند.(بیشتر بخوانید)
خبرنگار آنا با توجه به نقش مهم مهارت در اشتغال فارغ‌التحصیلان و اقدام دانشگاه آزاد اسلامی در ایجاد دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی و آغاز ادغام آموزشکده‌ها طبق بخشنامه از شهریور ۱۴۰۰ با مسئولان دانشگاه و معاونان آموزش‌های عمومی و مهارتی واحدهای دانشگاهی گفت‌وگو کرده است که در این شماره گفت‌وگو با ودود ولیزاده معاون آموزش‌های علمی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس آباد مغان را می‌خوانیم.
آنا: آیا در واحد پارس‌آباد مغان پروژه ادغام صورت گرفته و دانشکده مهارت و کارآفرینی از مهر ۱۴۰۰ دانشجو جذب کرده و اینکه اکنون چه تعداد دانشجو در آموزشکده‌های سما مشغول به تحصیل هستند؟
ولیزاده: طبق بخشنامه، ادغام از شهریور ۱۴۰۰ آغاز و رشته‌های دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی در دفترچه جدید در قالب واحد مادر پیش‌بینی شده بود. برای دانشکده مهارت و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس‌آباد نیز به همین صورت انجام شد.
تعداد ۲۰۳ دانش‌آموز و ۱۵۸ دانشجو زیر پوشش معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس‌آباد مغان در حال تحصیل هستند.با رئیس و هیئت‌رئیسه دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس‌آباد مغان برای ادغام آموزشکده و ایجاد دانشکده مهارت و کارآفرینی در این واحد دانشگاهی هماهنگی‌هایی انجام شد و منتظر ابلاغ سازمان مرکزی هستیم و از مهر سال جاری دانشجویان دانشکده مهارت و کارآفرینی در قالب رشته‌های کاردانی و در زیرمجموعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس‌آباد پذیرش شدند.
اکنون بالغ‌بر ۱۵۸ دانشجوی کاردانی در دانشکده مهارت و کارآفرینی واحد دانشگاهی پارس‌آباد مغان مشغول به تحصیل هستند و از ترم آتی مقرر شده که همه دانشجویان کاردانی در دانشکده مهارت و کارآفرینی تحصیل کنند.
آنا: طرح ادغام آموزشکده‌ها چه چالش‌هایی را برای واحدهای دانشگاهی خواهد داشت؟ چه ملاحظاتی باید در اجرا لحاظ تا این طرح موفق شود؟
ولیزاده: یکی از اصلی‌ترین ملاحظات و چالش‌هایی که در این مورد باید مورد توجه قرار گیرد، موضوع هیئت علمی‌های موجود در رشته‌های مشترک بوده در صورتی که رشته مورد نظر به واحد دانشگاهی یا دانشکده تعلق داشته باشد، موجب می‌شود هیئت علمی این رشته‌ها بلاتکلیف باشند.
از دیگر چالش‌های طرح ادغام آموزشکده‌های فنی حرفه‌ای و تولد دانشکده مهارت و کارآفرینی نگرانی واحدهای دانشگاهی برای هزینه‌ها و حقوق است. چالش دیگر ایجاد دانشکده، تفاوت اساسی رشته‌ها، ماهیت رشته‌ها و دانشجویان دانشکده مهارت و کارآفرینی با رشته‌ها و دانشجویان واحد مادر است؛ چراکه واحد مادر بر رویکرد دانش‌محوری استوار بوده است؛ اما دانشکده جدید رویکرد مهارت‌محوری دارد در واقع ادغام صورت گرفته از نظر علمی و آموزشی، تأثیر قابل توجهی به نفع دانشکده مهارت و کارآفرینی ندارد.
اگر بتوان سیاست‌ها، اهداف و مأموریت دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی، فنی و مهندسی را در دانشکده فنی و مهارت ادغام و مأموریت‌های کارآفرینی و مهارتی را نیز با حوزه پژوهشی تلفیق و با عنوان و نام مشترک ایجاد کرد تا این مأموریت مهم با رفع نگرانی‌های واحدهای دانشگاهی اجرا شود از پراکندگی امور و برنامه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری جلوگیری می‌شود.
ادغام نیروهای سما در بدنه واحد دانشگاهی مستلزم ساماندهی این نیروها در چارت واحد دانشگاهی است که این امر هم باید با هماهنگی سازمان مرکزی صورت پذیرد که در برخی مواقع واحدها به دیده مازاد نیرو به این موضوع نگاه می‌کنند.
آنا: اکنون از چه تعداد دانش‌آموز و دانشجو در سمای پارس‌آباد برخوردارید و در مورد ظرفیت‌ها و امکانات دانشکده مهارت و کارآفرینی و دیگر بخش‌های سما توضیح دهید.
ولیزاده: تعداد ۲۰۳ دانش‌آموز و ۱۵۸ دانشجو زیر پوشش معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس‌آباد در حال تحصیل بوده و مدرسه سما در پایه ابتدایی دخترانه فعالیت دارند که در ساختمان ملکی واحد مادر مستقر هستند.
دانشکده مهارت و کارآفرینی واحد دانشگاهی پارس‌آباد فعلاً در ساختمان ملکی دانشگاه مستقر بوده و از دو کارگاه و آزمایشگاه مجهز با هیئت علمی تمام‌وقت در رشته‌های فنی و حرفه‌ای بهره‌مند است.
آنا: اهداف نظام‌نامه نظام آموزش فنی، حرفه‌ای و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟
ولیزاده: مهارت‌آموزی، کارآفرینی و آموزش‌های لازم فنی و مهارتی با توجه به نیاز بازار کار، آموزش‌های همزمان نظری و عملی به فراگیران و دانشجویان همه مقاطع و دانشجویان رشته‌های کاردانی و کارشناسی مشغول به تحصیل در دانشکده مهارت و کارآفرینی، توسعه رشته‌های کاردانی حرفه‌ای و فنی و کارشناسی فنی‌وحرفه‌ای، ارائه گواهینامه‌های معتبر ملی و بین‌المللی و مدارک آموزش‌های فنی و مهارتی به‌صورت آموزش‌های رسمی و غیررسمی و تربیت نیروی انسانی فنی‌وحرفه‌ای و مهارتی از اهداف اصلی ایجاد کسب‌وکار مناسب برای علاقه‌مندان در دانشکده مهارت و کارآفرینی و مدارس عالی مهارتی... است.
آنا: آیا تفاهم‌نامه‌ای در حوزه مهارت و کارآفرینی با دیگر ادارات منعقد شده است، این تفاهم‌نامه‌ها در چه راستایی است؟
ولیزاده:هماهنگی و جلساتی با رؤسای مرکز فنی و حرفه‌ای، اداره صمت، اتاق اصناف و شرکت‌های کشت و صنعت مغان و کشت و صنعت پارس انجام شده که در صورت ادغام و نهایی شدن با هماهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس‌آباد تفاهم‌نامه‌ها منعقد و اجرایی می‌شود.
اجرای دوره‌های کوتاه مدت برای جذب سریع فارغ‌التحصیلان در بازار کار
آنا: در محورهای فعالیت دانشکده مهارت و کارآفرینی دوره‌های کوتاه‌مدت نیز دیده شده است، منظور از این دوره‌ها چیست و آیا اقدامی کرده‌اید؟
ولیزاده: دوره‌های کوتاه‌مدت به‌عنوان دوره‌هایی با جذابیت بالا برای مخاطبانی که تصمیم دارند به سرعت جذب بازار کار شوند از سال‌های گذشته تاکنون مطرح بوده است.
آموزشکده سمای پارس‌آباد در زمینه دوره‌های کوتاه‌مدت فعالیت‌های مؤثری داشته و دوره‌هایی نیز برگزار کرده؛ اما واقعیت این بوده که اجرای دوره‌های کوتاه‌مدت در شرایط کرونایی از جذابیت لازم برخوردار نبوده و جذب با دشواری همراه است.
آنا: فعالیت مدارس سما در زمینه مهارت و کارآفرینی به چه شکلی است و آن را چگونه ارزیابی می‌کنید.
ولیزاده: با توجه به اینکه سمای واحد پارس‌آباد فقط در مقطع ابتدایی فعالیت دارد به همین دلیل در مدارس ابتدایی فقط می‌توان زمینه آشنایی دانش‌آموزان را با مفاهیم کارآفرینی و مهارت فراهم کرد.
با راه‌اندازی مدرسه در مقطع متوسطه اول و دوم می‌توان کارهای خوبی را در دروس مهارتی انجام داد که سعی می‌کنیم با جذب معلمان برتر و باانگیزه به پرورش روحیه کارآفرینی کمک کنیم.
سیستم آموزشیار سما از نظر کد شناسه باید با سیستم آموزشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مادر یکی شود.
آنا: بایدها و نبایدهای حوزه مهارت، کارآفرینی و اشتغال سما را چه چیزهایی می‌دانید؟
ولیزاده: باید از موازی‌کاری با حوزه‌های دیگر واحدهای دانشگاهی جلوگیری و از همه ظرفیت‌های واحد دانشگاهی با ادغام و کاهش هزینه‌ها و از نیروی انسانی و دانشجویان واحدهای دانشگاهی و سما استفاده شود.
با ادغام آموزشکده‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها باید خطاب به رئیس واحدهای دانشگاهی باشد و از صادرکردن بخشنامه به‌طور مستقل برای دانشکده مهارت پرهیز شود تا رویه مشارکت همه حوزه‌ها انسجام داشته باشد.
از اصلی‌ترین نکاتی که باید به آن توجه کرد، موضوع تسهیل در امر قراردادهای مربوط و انعقاد تفاهم‌نامه‌ها در دانشکده‌های مهارت بوده و مهم‌ترین نکته‌ای که نباید ازنظر دور داشت، میزان اختیارات و قدرت مانور مدیران در این موضوع است.
بیشتر بخوانید:
تصویب راه‌اندازی مدرسه عالی مهارتی معدن و صنعت فولاد
«مدارس عالی مهارت» سفیران دانشگاه کارآفرین
پرهیز از شتاب‌زدگی رمز موفقیت طرح ادغام آموزشکده‌ها
آنا: دانشگاه مدتی است به راه‌اندازی مدارس عالی مهارت هم اقدام کرده است. مأموریت این مدارس با مأموریت دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی تداخلی ندارد؟ و آیا واحد متبوع شما مدرسه عالی مهارتی راه‌اندازی کرده است؟
ولیزاده: در ساختار تعریف شده، مدارس عالی مهارتی ذیل دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی قرار می‌گیرند.
مدارس عالی مهارتی عمدتاً مجری برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدتی هستند که به تناسب استعدادها و قابلیت‌های هر منطقه و به عبارت دیگر بر پایه آمایش سرزمین، ایجاد شده‌اند با اینکه دانش‌آموختگان دوره‌های برگزارشده توسط این مدارس فقط صاحب گواهینامه شرکت در دوره می‌شوند؛ اما دانشکده مهارت و کارآفرینی به‌عنوان یکی از دانشکده‌های دانشگاه آزاد اسلامی، مأموریت جذب و تربیت دانشجو در مقاطع مختلف از کاردانی تا دکتری را دارد و تحصیل در آن تابع مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است و فارغ‌التحصیلان آن حائز دریافت مدارک رسمی تحصیلی و دانشنامه می‌شوند.
در واقع مدارس عالی مهارتی بازوی تعامل دانشگاه با صنایع و اصناف هستند. مدرسه عالی مهارتی در رشته حقوق را به سازمان مرکزی سما پیشنهاد داده‌ایم، اصلاحاتی از طرف سازمان درخواست کرده‌اند که در حال رفع نواقص و انجام اصلاحات لازم هستیم.
آنا: و سخن آخر...
ولیزاده: سیستم آموزشیار سما از نظر کد شناسه باید با سیستم آموزشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مادر یکی شود، برنامه‌ریزی ترم‌های تحصیلی و استادان برای دانشجویان دانشکده مهارت و کارآفرینی مشترک و موازی و از استادان تمام‌وقت واحد دانشگاهی استفاده شود تا دغدغه‌ای برای کاهش هزینه‌ها وجود نداشته باشد.
باید چارت مشخص برای حوزه معاونت و مدارس تنظیم و ابلاغ شود. با وجود ادغام میان مجموعه دانشکده و مجموعه واحد دانشگاهی فاصله به وجود نیاید و دانشکده در دل دانشگاه با هدف تکریم دانشجو، فراگیری مطلوب، انجام هزینه‌های کمتر و استفاده بهتر از امکانات کارگاهی دانشگاه مستقر شود.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، این است که برای دانشکده مهارت و کارآفرینی از ایجاد مجموعه کارگاه و آزمایشگاه به‌صورت مستقل خودداری شود؛ زیرا بیشتر مدارس سما امکانات کارگاهی ندارند و یا اگر دارند، محدود است. باید از امکانات موجود قبلی و امکانات کارگاهی و آزمایشگاهی واحد دانشگاهی هم استفاده شود.
به گزارش آنا، دوازدهم بهمن ۹۹ با صدور بخشنامه‌ای، نظام‌نامه «نظام آموزش فنی، حرفه‌ای و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی» -که به تصویب شورای گسترش دانشگاه رسیده بود - ابلاغ شد که براساس آن، آموزش‌های فنی، حرفه‌ای و مهارتی در دانشگاه آزاد اسلامی براساس رویکردهای «تدوین استانداردهای آموزشی مبتنی بر شایستگی‌های حرفه‌ای»، «برنامه‌ریزی گسترش انواع آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی بر اساس تقاضای بازار کار»، «توسعه رشته‌ها در قالب خوشه‌های حرفه‌ای، متناسب با آمایش ملی و استانی»، «گنجاندن پرورش روحیه کارآفرینی در تمامی شئون برنامه‌های آموزش» و «آموزش توأمان نظری و عملی برای افزایش توانایی سرمایه انسانی» برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود.
انتهای پیام/۴۱۲۱/۴۰۶۲/