سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه اقتصادی، در جوامع مختلف همواره اهمیت زیادی داشته است،این فرایند به افراد و سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که منابع مالی خود را به شکل مولد به کار بگیرند و از آن بهره‌وری و سود بیشتری به دست آورند، با این حال در بسیاری از کشورها و به ویژه ایران افراد به دلیل نداشتن آگاهی کافی، گاهی سرمایه‌گذاری‌های خود را در دارایی‌هایی غیرمولد مانند طلا، دلار و مسکن متمرکز می‌کنند که در بلندمدت نتایج مطلوبی به همراه ندارد. این در حالی است که درک صحیح از مفاهیم سرمایه‌گذاری و استفاده از فرصت‌های مولد می‌تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی کشورها ایفا کند، به ویژه در شرایط اقتصادی پیچیده کنونی آشنایی با چالش‌ها و فرصت‌های موجود در بازارهای مختلف و همچنین ترویج فرهنگ ضروری به نظر می‌رسد.

خبرنگار آگاه درباره بررسی مشکلات و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی اقتصادی، با پویان رحیمی، فعال اقتصادی و نایب رئیس کمسیون اتاق بازرگانی اصفهان گفت‌وگو کرده که متن آن را در ادامه می‌خوانید: 

در حال حاضر بخواهیم یک توضیح کلی درباره سرمایه و سرمایه‌گذاری و هدف از آن را بیان کنیم؟

هدف از سرمایه‌گذاری ایجاد انتفاع و بهره‌مندی از دارایی است، در واقع ما سرمایه‌گذاری می‌کنیم تا پول، دانش و توانمندی‌های خود را افزایش دهیم و این به معنی نگهداشتن و ثابت نگهداشتن سرمایه نیست و یک نگاه اشتباهی است که اشخاص نسبت به دارایی خود دارند، که اگر سرمایه خود را به دلار، طلا و یا زمین و مسکن تبدیل کنند با افزایش قیمت آنها سودی در سرمایه‌گذاری برای اشخاص حاصل شود، در صورتی‌که اقتصاد کشور یک نرخ تورمی دارد که آن چیزی که بیشتر از نرخ تورم عایدی سرمایه اشخاص می‌شود، سود سرمایه‌گذاری است، متأسفانه در جامعه آموزش و آشنایی کافی با مفاهیم مالی و سرمایه‌گذاری نداریم و باتوجه به ریسک‌ها و پیچیدگی‌های اقتصادی که درحال حاضر در جامعه با آن روبه‌رو هستیم، بسیاری از مردم، فعالین اقتصادی و حتی بخشی از سرمایه‌گذاران پول‌های خود را از بازارهای مولد خارج می‌کنند و در دارایی‌هایی که مولد نیستند، سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند، حال باتوجه به اهمیت سرمایه در بخش صنعت، تولید، خدمات و فعالیت‌های اقتصادی که کشور دارد با خارج شدن سرمایه مشکلات اقتصادی جامعه نیز افزایش پیدا خواهد کرد. در هرجامعه و اقتصادی، شاخصی وجود دارد که نسبت انباشت سرمایه به (GDP تولید ناخالص داخلی) را اندازه‌گیری می‌کند، در این شاخص‌ها پارامترهای که دنبال می‌شود برای این است که بدانند رشد اقتصادی که در حقیقت افزایش تولید ناخالص داخلی است به کدام یک از پارامترها در اقتصاد بیشتر وابسته است، در ایران نسبت انباشت سرمایه به تولید ناخالص داخلی حدود ۳۳ درصد است، این به معنی این است که اگر ما یک واحد سرمایه‌گذاری کنیم، نسبت۳.۳ برابر تأثیرش را روی افزایش تولید ناخالص داخلی کشور می‌بینیم و این خود نشان دهنده آن است که در اقتصاد سرمایه و سرمایه‌گذاری تا چه میزان برای افزایش تولید و تولید ناخالص ملی تاثیر گذار است.

در حال حاضر وضعیت سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همیشه سرمایهگذاری سود بیشتر در مقابل ریسک بیشتر است، در حال حاضر فضای اقتصادی کشور یک محیط پیچیده با شاخص‌های ثباتی چالش برانگیز است؛ سرمایه‌گذاران با ریسک‌های اقتصادی و غیر اقتصادی زیادی مواجه هستند، این شرایط خد موجب می‌شوند که بسیاری از سرمایه‌گذاران تصمیم بگیرند سرمایه‌گذاری خود را متوقف کنند و منتظر بمانند تا ببینند چه اتفاقی می‌افتد، با این حال فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذابی هم وجود دارد که با دانش و انتخاب مناسب می‌توان به بهره‌وری، سودآوری و عایدی سرمایه خوبی دست یافت.

چه چالش‌هایی پیش روی سرمایه‌گذاران است؟

چالش‌های متعددی همچون تأمین برق، تغییرات نرخ دلار، بی‌ثباتی بازار و تأمین مواد اولیه وجود دارد، اما در همین بازار هم فرصت‌های اقتصادی وجود دارد که برای سرمایه‌گذارانی که با دانش کافی و انتخاب مناسب وارد شوند، می‌توانند بازدهی خوبی ایجاد کنند. چالش اساسی که با فاکتور گرفتن قشر سرمایهگذار بخواهیم بگویم که وجود دارد، فرهنگ‌سازی و آموزش درست نداشتن به سرمایه‌گذاری است، به همین دلیل مردم هم ترجیح می‌دهند در این شرایط پیچیده پول و سرمایه‌های خود را از سرمایه مولد خارج کنند و این خود موجب می‌شود که به اقتصاد ضربه‌های بزرگ‌تری وارد شود. 

با توجه به چالش‌های سرمایه‌گذاری و عدم ریسک‌پذیری مردم برای سرمایه‌گذاری چه راهکارهایی برای تشویق آنان وجود دارد؟

ایجاد بسته‌های تشویقی و حمایتی برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف اقتصادی بسیار مؤثر است، برای مثل دولت بسته حمایتی برای انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی ارائه داده است، این بسته‌ها می‌توانند به مانند هل دادن اولیه یک ماشین خوابیده باشد که با این هل، ماشین روشن شده و بقیه مسیر را با شتاب بیشتری طی می‌کند، دولت باید برای تمام زمینه‌های سرمایه‌گذاری مورد نیاز کشور بسته‌های حمایتی درست و برنامه‌ریزی شده و واقعی ارائه دهد. در حوزه تولید محصولات ما همیشه نیاز به صادرات داریم و باید درهای کشور را به روی دنیا باز کنیم و اگر چنین اتفاقی رخ دهد مسلما این اقدام به سرمایه‌گذاری و سوددهی بیشتر کمک می‌کند تا در بازارهای بزرگ‌تری هم به رقابت بپردازیم، همچنین باید بنگاه‌های تولیدی رقابت‌پذیر شوند که این نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت دارد و همچنین باید تکنولوژی تولید و بهره‌وری نیروی انسانی ارتقا یابد، در این مسیر چالش‌ها و تهدیدها می‌توانند به فرصت‌های مثبتی تبدیل شوند و به رشد و توسعه اقتصادی کمک کنند. 

اگر بخواهیم این کارها را انجام دهیم، چه شرایطی باید برای صنایع فراهم کنیم؟

برای اینکه بخواهیم این کارها را انجام دهیم، نیاز داریم که به داد صنعت برسیم، وضعیتش را حفظ کنیم و زنده بماند تا بتواند ارتقا پیدا کند و خود را وفق دهد، استراتژی بسته‌های حمایتی و حمایت از تولید می‌تواند کمک کند که صنعت در این شرایط خود را نگهدارد و به سمت ارتقا حرکت کند و چشم‌انداز آینده با این بسته‌های حمایتی روشن است.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری که در حال حاضر وجود دارند و به درستی به آن‌ها پرداخته نشده، چه هستند؟

فرصت‌های سرمایه‌گذاری همیشه باید بر اساس مزیت‌های منطقه‌ای و کشوری مطرح شوند، اگر بخواهیم کلی صحبت کنیم حوزه خدمات در ایران به تازگی دارد جایگاه خود را پیدا و رشد میکند و مطمئنا امروز خود یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف از خدمات درمانی و زیبایی گرفته تا خدمات گردشگری و رفاهی است، همه این‌ها حوزه‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری هستند، سهم خدمات در اشتغال و تولید ناخالص داخلی، (GDP) در حال افزایش است خدمات نوآورانه بر اساس فناوری‌های نسل پنجم مانند هوش مصنوعی پردازش داده‌های بزرگ و دیتا ماینینگ نیز در حال جایگاه پیدا کردن هستند و سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها به شدت جذاب و ارزشمند است. فرصت‌های خاص سرمایه‌گذاری دراستان اصفهان چیست؟ در اصفهان زیرساخت‌های گردشگری چالش‌برانگیز بوده‌اند، اما خوشبختانه سرمایه‌گذاران جسور و با تجربه‌ای در حال توسعه هتل‌های درجه یک هستند، همچنین در حوزه هنر و صنایع خلاق، فرصت‌های سرمایه‌گذاری زیادی وجود دارد که بازار بین‌المللی نیز ظرفیت پذیرش آن‌ها را دارند، خدمات و همچنین حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر که امروزه با سرمایه‌های کوچک همچون ۲۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان می‌توان با احداث پنل‌های خورشیدی بر پشت بام‌های منازل شروع کرد که سود تضمین شده نیز دارد. اتاق بازرگانی در حال حاضر فرصت‌های سرمایه‌گذاری را آسان می‌کند و برروی هر پروژه‌ سرمایه‌گذاری مطالعات پیش سنجی انجام می‌دهد.

چالش‌های اصلی و بزرگ سرمایه‌گذاری را بخواهیم در حال حاضر نام ببریم چه مشکلات و چالش‌های هستند؟

بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین چالشی که امروز با آن مواجه هستیم، فرهنگ‌سازی نکردن ما برای سرمایه‌گذاری است، آموزش ندادن مناسب و نداشتن مکان‌های آموزشی برای نحوه سرمایه‌گذاری و ورود به حوزه‌های مختلف است، فرهنگ‌سازی نکردن برای سرمایه‌گذاری از اساسی‌ترین چالش‌هاست، ما باید از دوران دبستان و مهدکودک به بچه‌ها فرهنگ سرمایه‌گذاری را یاد بدهیم و این پارادایم را تغییر دهیم که پول را باید نگه داشت، بلکه ما با آموزش می‌توانیم فرهنگ مولدسازی را رواج دهیم. این چالش و حفظ سرمایه در استان اصفهان بیشتر دید می‌شود که خود ریشه در تاریخ و نوع آموزش‌های گذشته وجود دارد.

چه برنامه‌ها و اقدامات حمایتی برای تشویق سرمایه‌گذاری وجود دارد؟

دولت باید برای تمام زمینه‌های سرمایه‌گذاری بسته‌های حمایتی درست و برنامه‌ریزی شده ارائه دهد، به‌عنوان مثال در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، بسته‌های حمایتی وجود دارد که به شدت تشویق‌کننده هستند و می‌توانند به توسعه این بخش کمک کنند.

به نظر شما چه شرایطی باید برای حمایت از صنایع فراهم شود؟

آموزش درست و فرهنگ‌سازی باید به‌صورت ریشه‌ای انجام شود، چرا که ما نیاز گسترده به ارتباط بین‌المللی و باز شدن به دنیا و جهان را داریم، همچنین نیاز است که ریسک‌های غیر اقتصادی را کاهش دهیم و شرایط پایدارتری را ایجاد کنیم، حتی در شرایط فعلی کسب وکارهای موفق و سوددهی نیز دیده می‌شوند، اما با حل دو چالش اول به طور قطع تأثیر مثبتی بر سرمایه‌گذاری خواهیم داشت.

چرا سرمایه‌گذاران ممکن است محافظه‌کارتر شوند و سرمایه‌گذاری نکنند؟

عدم قطعیت در سیاست‌ها و بخشنامه‌های داخلی نیز می‌تواند به شدت چالش‌برانگیز باشد به همین دلیل مردم سعی می‌کنند دارایی‌های خود را حفظ کنند و در محیط‌های پیچیده و غیر قابل پیش‌بینی نمی‌توانند به راحتی تصمیم‌گیری کنند. آموزش‌های مدیریت مالی و سناریو پلنینگ می‌تواند به این افراد کمک کند تا فعالیت اقتصادی خود را ادامه دهند.

تبلیغات و فرهنگ‌سازی در سرمایه‌گذاری چه نقشی دارند؟

تبلیغات، فرهنگ‌سازی و آموزش کم به شدت تأثیرگذار هستند، به همین علت باید گفتمان بیشتری در مورد سرمایه‌گذاری و فرصت‌های آن داشته باشیم و همانطور که گفته شد، دولت باید بسته‌های حمایتی و تشویقی بیشتری ارائه دهد تا سرمایه‌گذاران را به سمت پروژه‌های مختلف هدایت کند.

نقش دولت در جذب سرمایه‌گذاری چیست؟

دولت با ارائه بسته‌های حمایتی ویژه‌ میتواند سرمایه‌گذاران را برای سرمایه گذاری مولد تشویق کند، برای مثال می‌توان بسته‌های حمایتی مالیاتی برای سرمایه‌گذاران در پروژه‌های مختلف ارائه داد، این اقدامات می‌تواند به توسعه اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری کمک شایانی کند.

چه پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت سرمایه‌گذاری دارید؟

تأکید بر فرهنگ‌سازی و آموزش در سنین پایین بسیار مهم است و باید این پارادایم را تغییر دهیم که پول باید فقط حفظ شود، همچنین بسته‌های حمایتی و راهکارهای کوتاه‌مدت برای تشویق سرمایه‌گذاران باید ایجاد شود تا سرمایه‌گذاری با اشتیاق بیشتری انجام شود. باور دارم که این اتفاق خواهد افتاد و شاهد رشد و توسعه اقتصادی خواهیم بود.

حال باتوجه به شرایط و چالش‌های موجود چه توصیه‌هایی برای سرمایه‌گذاران مبتدی می‌توانیم داشته باشیم؟

گزینه اول این است که مدیریت ریسک را یاد بگیرند، گزینه دوم اینکه حتماً سناریو پلنینگ داشته باشند و اصلی‌ترین چیزی که باید به آن توجه کنند این است که تسلیم نشوند،چرا که زمانی شکست می‌خورید که تسلیم شده‌ باشید، در کنار دانش، نگاه درست و کار جمعی کردن اهمیت بسیاری دارد، چرا که به تنهایی نمی‌توان کار بزرگی انجام داد، هر سرمایه‌گذار آماتور یا فردی که می‌خواهد کسب‌وکار جدید راه‌اندازی کند، می‌تواند با این اصول موفق شود.

آیا حمایت‌هایی از سرمایه‌گذاران مبتدی در استان اصفهان وجود دارد؟

واقعاً حمایت زیادی وجود ندارد، اما راهنمایی و بسترهایی وجود دارد که می‌تواند کمک کند؛ پیشنهاد من به سرمایهگذاران مبتدی این است که روی فناوری‌های نسل پنجم، هوش مصنوعی و خدمات مرتبط تمرکز کنند، چرا که نیازی به سرمایه آنچنانی ندارند و می‌توانند از این طریق مهارت‌های خود را بهبود بخشند و نهادهایی مانند پارک علم و فناوری، دانشگاه‌ها، شتاب دهنده‌های کسب‌وکار و اتاق بازرگانی وجود دارند که تلاش می‌کنند از این افراد حمایت کنند.

و در آخر فناوری چه تأثیری در سرمایه‌گذاری دارد؟

فناوری در سرمایه‌گذاری از دو منظر بررسی می‌شود. اول، ابزارهایی مانند هوش مصنوعی، داده‌کاوی و تحلیل بازار به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و تحلیل پروژه‌ها کمک می‌کنند. دوم، خود این فناوری‌ها فرصت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کنند. 

انتهای خبر/115109/