دانشگاه آزاد اسلامی توانسته با گسترش زیرساخت های علمی و تأسیس رشته های مرتبط با مقوله فرهنگ، زمینه ساز درک متقابل و فرصت تعامل میان خرده فرهنگ ها شود که خود زمینه ساز توسعه فرهنگی کشور خواهد بود.
گروه دانشگاه خبرگزاری آگاه _ فاطمه بحیرائی؛ فرهنگ خمیرمایه هر دستاورد در جامعه است و نقش تعیین کننده برعهده دارد. البته تعریف از فرهنگ زیاد است و به عقیده
صاحب‌نظران هیچ کدام از آن‌ها جامع و مانع نیست. فرهنگ دربرگیرنده همه وجوهات زندگی ما است. حتی وقتی به فرد یا جامعه‌ای بی‌فرهنگ می‌گوییم اشاره درستی نکرده‌ایم.
دانشگاه به عنـوان نهادی فرهنگ‌ساز می‌تواند در فرآیند توسعه، نقشی ممتاز ایفا کند. گرچه در مورد تعریف فرهنگ دیدگاه‌ها و نظریه‌های متفاوتی وجود دارد اما آیا می‌توان آن را
نحوه نگرش آدمیان به زندگی یا معنایی دانست که انسان‌ها به زنـدگی خـود می‌دهند؟ ازاین‌رو عقاید، دین، آداب و رسوم، اخلاقیات و غیره همه از مؤلفه‌های فرهنگ محسوب می‌شوند.
دانشگاه آزاد اسلامی مولود و یکی از دستاوردهای مبارک انقلاب اسلامی ایران در عرصه علمی بوده مولود و یکی از دستاوردهای مبارک انقلاب اسلامی ایران در عرصه علمی بوده و
نقش مهمی در ارتقای آموزشی و فرهنگی کشور ایفا کرده و حضوری مؤثر برای حفظ و پیشبرد آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی دارد. دانشگاه آزاد اسلامی نه‌تنها تحولی شگرف در ارتقا
و اعتلای آموزش عالی کشور ایجاد کرده، بلکه در توسعه و آبادانی شهرهای محروم نیز نقش موثری داشته و دارد.
در چنینی شرایطی دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان نهاد غیردولتی علمی و فرهنگی به عرصه فعالیت‌های آموزش عالی وارد شد و با شتاب فزاینده‌ای رشد کرد. در حال حاضر نیز باید
شرایطی فراهم شود کـه این دانشگاه بتواند با تقویت کیفی و بالابردن سطح پژوهش‌های کاربردی به روند توسعه و شکوفایی جامعه، سرعت و شتاب بخشد.
پروفسور «مایکل آلن گلسپی»، استاد فلسفه و علوم سیاسی دانشگاه دوک آمریکا در خصوص نقش دانشگاه در ارتقای فرهنگ عمومی جامعه می‌گوید: «هم دانشگاه‌های سنتی و هم
دانشگاه‌های مدرن به‌عنوان ابزار و وسیله‌ای برای حفظ و گسترش فرهنگ و تمدن بوده‌اند. دانشگاه‌ها در حقیقت جایی هستند که علم و معرفت انباشته می‌شوند و تعابیر قدیم از علم و معرفت مورد تفسیر جدید قرار می‌گیرند.»
وی به این نکته اشاره می‌کند که «دانشگاه جایی است که علوم و معارف جدید کشف می‌شوند. در این محیط است که تعاملات فکری رخ می‌دهد. تعاملات فکری در محیط دانشگاه
سریع‌تر و جلوتر از بقیه جامعه است. به‌طوری‌که می‌توان گفت محیط دانشگاهی و آکادمیک جلوتر از بقیه جامعه حرکت می‌کند و فرهنگ حاکم بر آن جلوتر از فرهنگ عمومی جامعه
است. مشرق زمین نقش مهمی در توسعه و گسترش آموزش دانشگاهی داشته است.»
پروفسور «مایکل آلن گلسپی»، استاد فلسفه و علوم سیاسی در دانشگاه دوک آمریکا
وحید احمدی، رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور نیز در این باره می‌گوید: «توانمندی‌های دانشگاه و مراکز پژوهشی، در لایه‌های مختلف جامعه، مردم و تصمیم‌گیران پذیرفته
شده است، اما جامعه باید بپذیرد که بسیاری از مسائل را می‌توان در قالب مراکز دانشگاهی حل و راهکار ارائه کرد. در این خصوص وزارت علوم مأموریتی را به این مرکز محول کرده
است که با حضور صاحب نظران، مدیران و اصحاب رسانه الگویی را در این‌باره ارائه دهیم.»دانشگاه آزاد اسلامی نقش مهمی در ارتقای آموزش و فرهنگ کشور ایفا کرده است
احمدی با اشاره به اهمیت ارتباط دانشگاه و جامعه بیان می‌کند: «نسل جدید دانشگاه‌ها پس از موضوع فناوری، پرداختن به موضوع دانشگاه‌های جامعه‌محور است و به‌صورت نمادین
بسیاری از دانشگاه‌های جهان برای اثرگذاری دیوارهایشان را برداشته‌اند و حصاری برای خودشان در تعامل با مردم نمی‌بینند.»
وی اینطور ادامه می‌دهد که «باید همه لایه‌های مختلف اجتماعی احساس کنند که دانشگاه‌ها برای مسائل اجتماعی می‌توانند راه حل ارائه کنند و با آن ارتباط برقرار کنند. برای تدوین
الگویی در خصوص ارتباط با جامعه نسخه‌های اولیه طراحی شده است و در این‌باره مطالعه کشورهای مختلف، ارزیابی توانمندی‌های خودمان و تجربیات بین‌المللی مورد توجه است.»
وحید احمدی، رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
محمدحسین صادقی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ناحیه مرند نیز در رابطه با لزوم ارتباط جامعه با دانشگاه به این امر اشاره می‌کند که «دانشگاه‌ها باید کارآفرین بوده و مشکلات شهر
را در زمینه‌های صنعت، کشاورزی و دغدغه اصلی جامعه همچون مسائل فرهنگی برطرف کند.»
نقش دانشگاه آزاد اسلامی در توسعه فرهنگ
حال این سوال مطرح می‌شود که دانشگاه آزاد اسلامی چه تاثیری در توسعه و ارتقای فرهنگ ایفا کرده و چگونه توانسته به گفت‌وگوی میان فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌های مختلف یاری
رساند؟ بی‌تردید دانشگاه آزاد اسلامی از بدو تاسیس خود تا امروز نقش مهمی را در تحولات اجتماعی و فرهنگی کشور ایفا کرده است. این مرکز آموزشی با برخورداری از یک شبکه
گسترده و بی‌نظیر آموزشی در سطح کشور، تاثیرات پایا و دامنه‌داری را در عرصه علمی کشور برجای گذاشته و نقش خود را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موسسات آموزشی منطقه برجسته ساخته است.
این مرکز آموزشی همانند سایر نهادهای آموزش عالی کشور، سه مأموریت اصلی دانشگاه‌ها را انجام می‌دهد؛ «کارکرد آموزشی، انتقال علم را در پی دارد، کارکرد پژوهشی که به تولید
علم می‌انجامد، کارکرد پرورشی که به فرهنگ‌پذیری منجر می‌شود.»دانشگاه آزاد اسلامی مولود و یکی از دستاوردهای مبارک انقلاب اسلامی ایران در عرصه علمی است
دانشگاه آزاد اسلامی توانسته با گسترش زیرساخت‌های علمی و آموزشی، افزایش نرخ باسوادی، حضور در دور افتاده‌ترین مناطق کشور و تاسیس رشته‌های مرتبط با مقوله فرهنگ،
زمینه‌ساز درک متقابل بیشتر میان خرده فرهنگ‌ها شود، بدین نحو که با گسترش ارتباطات فرهنگی و فراهم آوردن فرصت تعامل خرده فرهنگ‌ها با یکدیگر زمینه‌ساز درک متقابل
بیشتر میان آن‌ها شود و نوعی نسبی‌گرایی فرهنگی را اشاعه دهد، امری که خود زمینه‌ساز توسعه فرهنگی کشور خواهد بود.
زهرا دهداری‌ابراهیمی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهدشت در مقاله «بررسی نقش دانشگاه آزاد اسلامی در توسعه فرهنگی جامعه ایران» به این امر اشاره می‌کند
که «دانشگاه آزاد اسلامی معتقد است کار فرهنگی بدون پژوهش فرهنگی راه به جایی نمی‌برد یا به نتیجه مطلوب رهنمون نمی‌شود. ازاین‌رو پژوهش فرهنگی عنصر کلیدی کار
فرهنگی اسـت. در عصر ارتباطات، تحولات فرهنگی با چنان سرعتی در حال گذار است که امکان آزمون و خطا وجود ندارد و هر کار فرهنگی باید قبل از انجام با پشتوانه پژوهشی همراه
باشد.»فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی بیش از نیمی از دانش‌پژوهان دوره‌های دانشگاهی و تحصیلات تکمیلی کشور را تشکیل می‌دهند
وی در ادامه با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در راستای سیاست فرهنگی نظام جمهوری اسلامی از بدو تأسـیس، گـام‌هایی را در خصوص توسعه فرهنگی برداشـته و به تدریج آن‌هـا را
گسـترش داده اسـت، می‌گوید: «فعالیت‌هایی که دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه فرهنگ و توسعه فرهنگی انجام داده شامل؛ فعالیت‌های آموزشی، آموزش غیرعالی، عالی، در داخل و
خارج از کشور؛ فعالیت‌های فرهنگی، روزنامه، کتاب، موسیقی، هنرهای نمایشی؛ میراث و رسوم فرهنگی، جشنواره‌های ملی، مذهبی و محلی؛ تجارت فرهنگی و روندهای ارتباطی،
تجارت کالاهای فرهنگی، ارتباطات؛ ترجمه‌ها، کتب ترجمه شده به زبان فارسی یا سایر زبان‌ها؛ موافقت‌نامه‌ها و کنوانسیون‌های همکاری با سـایر دانشگاه‌ها و موسسات آمـوزش عـالی
خارج از کشور؛ فعالیت‌های ورزشی، باشگاه‌های مسابقات و جشنواره‌های ورزشی، است.»
این پژوهشگر در نتیجه‌گیری مقاله با اشاره به اینکه امروزه دانشگاه آزاد اسلامی چتر علمی و فرهنگی خود را در تمام مناطق کشور باز کرده و پوشش آموزشی و پژوهشی مشتاقان علم
و توسعه علمی را فراگرفته است، می‌نویسد: «میزان فارغ‌التحصیلان این مجموعه بزرگ که میلیون‌ها جوان تحصیل کرده، با فرهنگ، عاشق خدمت و علاقه‌مند به ترقی و پیشرفت ایران
که در همه مراکز علمی، اجرایی و فرهنگی مشغول خدمت هستند و بیش از نیمی از دانش‌پژوهان دوره‌های دانشگاهی و تحصیلات تکمیلی کشور در این نهاد دانشگاهی موفق،
مشغول تحصیل و تحقیق هستند، توسعه فرهنگی فرآیندی است که در بستر زمان جواب می‌دهد و بدیهی است که این تلاش‌های آموزشی و پژوهشی در آینده کشور به تولید علم و توسعه بنیادهای فکری و علمی انجامیده و ضامن ترقی و تکامل کشور است.»
انتهای خبر/11766/