محققان ایرانی با استفاده از کانی های رسی موفق به ساخت پیش ماده ای برای محصولات دارویی شده اند که عوارض جانبی مصرف دارو را کاهش می دهد.
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آگاه، کانی‌های رسی کاربرد گسترده‌ای در صنعت داروسازی دارند و به‌عنوان روان‌کننده، خشک‌کننده، رقیق‌کننده، پیونددهنده،
طعم‌دهنده و... در ساخت محصولات دارویی، آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شوند. این کانی‌ها به‌عنوان حامل دارویی نیز به کار می‌روند. خواص فیزیکی و شیمیایی خاص کانی‌های
رسی از جمله ظرفیت جذب سطحی بالا، شکل‌پذیری، غیرسمی بودن، قابلیت حل و پراکندگی در آب، ضدباکتریایی بودن و پتانسیل تورم بالایی باعث شده که در فرمولاسیون‌های
دارویی مصرف وسیعی داشته باشد.
حال یک محقق ایرانی به نام نونا سلیمان‌پور با اجرای طرح تهیه ترکیب دارویی پلیمری زیست‌سازگارپذیر بر پایه کانی‌های رسی موفق به بهینه‌سازی دُز مصرفی آنتی‌بیوتیک‌ها با
استفاده از کانی‌های رسی شده است. هدف این دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر از انجام این پژوهش تهیه ترکیب دارویی است که اثربخشی درمانی را بهبود ببخشد و عوارض
جانبی را نیز کاهش دهد. از فرمولاسیون به دست آمده از این پژوهش می‌توان به عنوان پیش‌ماده برای ساخت چسب‌زخم‌های آنتی‌بیوتیکی استفاده کرد که در درمان عفونت و التهاب
کاربرد دارند.
در این مطالعه سه فرمولاسیون سنتز شد که ترکیب بیولوژیکی به عنوان بهترین گزینه انتخاب شد و درنهایت تبدیل به سیستم رهایش کنترل شده‌ای از دارو شد. سلیمان‌پور در این
خصوص می‌گوید؛ «این پیش‌ماده مانند سیستم رهایش کنترل‌شده دارو عمل می‌کند و آنتی‌بیوتیک را در دزهای مشخص آزاد می‌کند. بستر اصلی در این فرمولاسیون دارویی کانی‌های
رسی بوده که زیست‌سازگارپذیر است. سال‌هاست که از کانی‌های رسی در توسعه و تولید محصولات دارویی استفاده می‌شود، تقریبا از سال ۲۰۱۱ میلادی انواع کانی‌های رسی به طور
گسترده‌ای به عنوان ماده فعال و ماده جانبی در محصولات دارویی به کار می‌روند. استفاده از این مواد آسیبی به بدن انسان وارد نمی‌کند و از سوی دیگر بدن به راحتی می‌تواند
کانی‌های رسی را جذب کند.»
به گفته وی؛ «در این پژوهش از کانی رسی به‌عنوان بستر اصلی فرمولاسیون دارویی استفاده کرده و نوعی آنتی‌بیوتیک ساختیم که به شکل کنترل‌شده در بدن آزاد می‌شود. درواقع
این سیستم میزان اثربخشی دارو را افزایش می‌دهد چراکه میزان رهایش دارو را در نقطه تاثیرگذار افزایش می‌دهد. از سوی دیگر کانی‌های رسی به داروها کمک می‌کنند تا خواص خود
را حفظ کنند، این امر روند درمان بیمار را نیز کوتاه‌تر می‌کند. آزمایش‌ها حاکی از آن است که استفاده از کانی‌های رسی در محصولات دارویی عوارض جانبی داروها را نیز کاهش
می‌دهد.»
این دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر بیان می‌کند؛ «در این مطالعه از کانی‌های رسی به عنوان پیش‌ساز چسب‌زخم آنتی‌بیوتیک استفاده شده که در حال حاضر در فاز
آزمایشگاهی قرار دارد. از این فرمولاسیون می‌توان در داروهای خوراکی نیز استفاده کرد، البته در حال حاضر به مرحله استفاده از این ماده مؤثر در قرص و داروی خوراکی نرسیده‌ایم،
این امر به مطالعات انسانی نیاز دارد. برای مثال از کانی‌های رسی به عنوان پیش‌ساز داروهایی مانند آموکسی‌سیلین و پنی‌سیلین نیز استفاده می‌شود، در این مطالعه نیز از پیش‌ساز
مشابهی استفاده شده است. به کارگیری کانی رسی به عنوان پیش‌ساز در داروهای خوراکی می‌تواند عوارض جانبی آنها را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد.»
سلیمان‌پور می‌گوید؛ «عملکرد سیستم رهایش آنتی‌بیوتیکی که توسعه دادیم تا حدی شبیه به نانوحامل‌های دارویی است. آزمایش‌های اولیه در محیطی انجام شد که محیط بدن
انسان را شبیه‌سازی می‌کند. بدین ترتیب محققان متوجه می‌شوند که در زمان رهایش دارو چه اتفاقی در بدن انسان می‌افتد. آزمایش‌ها حاکی از آن است که این سیستم رهایش دارو
۱۲ تا ۲۴ ساعت عمر می‌کند، به عبارت دیگر می‌تواند ۱۲ تا ۲۴ ساعت آنتی‌بیوتیک را در دزهای مشخص به بدن برساند.»
طی چند سال اخیر توجه ویژه‌ای به استفاده از کانی‌های رسی در حوزه دارویی شده است بنابراین بسیاری از شرکت‌های دارویی و داروسازان سعی کردند تا با ایجاد تغییراتی در
فرمولاسیون این کانی‌ها ورود آنها به بدن انسان را ممکن کنند. کانی‌های رسی نه‌تنها سمیتی ندارند بلکه سمیت دارو را نیز کاهش می‌دهند. این مواد خاصیت جذب بالایی دارند،
بنابراین می‌توانند سمیت‌های موجود در بدن را نیز جذب کنند. کانی‌های رسی خاصیت ضدالتهابی داشته و به همین دلیل عفونت را نیز کاهش می‌دهند.
در جهان پژوهش‌های مختلفی روی آنتی‌بیوتیک‌ها انجام شده اما اکثر آنها مبتنی بر مواد شیمیایی هستند که دسترسی به آنها در کشور امری دشوار است. به همین دلیل در این
مطالعه از کانی‌های رسی استفاده شده که ترکیبی طبیعی و سازگار با محیط زیست است و از سوی دیگر ماده‌ای ارزان و در دسترس به شمار می‌رود. امید می‌رود داروی اصلاح شده به
مبارزه با مقاومت آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کرده و مدت زمان درمان عفونت‌ها را نیز کاهش دهد.
انتهای خبر/11559/