کاهش نرخ بیکاری جوانان؛ دستاورد دولت یا نتیجه پیری جمعیت؟

به گزاش خبرنگاراقتصادی خبرگزاری آگاه,در سال‌های اخیر، افزایش تعداد افراد موسوم به "NEET" یا همان جوانانی که نه شاغل‌اند، نه در حال تحصیل و نه در حال آموزش حرفه‌ای، به یکی از دغدغه‌های جدی بازار کار و سیاست‌گذاران اقتصادی تبدیل شده است. با وجود تلاش‌های متعدد برای توانمندسازی این گروه، ورود ناگهانی یا کنترل‌نشده آن‌ها به بازار کار می‌تواند تبعات قابل توجهی به همراه داشته باشد.

بر اساس آمارهای سال 1403؛  شاخص NEET یعنی جوانان 15تا24 ساله غیر محصل غیر شاغل در سال1403برابر 24.3است که در مقایسه با سال قبل1.3درصد کاهش یافته است. مقدار این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط روستایی نسبت به نقاط شهری پیش تر بوده ا ست. مقدار این شاخص برای مردان و زنان درسال 1403 به ترتیب برابر15.4درصد و 34.1 درصد بوده است.

 متوسط ساعت کار شاغلان درسال 1403 برابر 45.6ساعت بوده است که در مقایسه با سال قبل0.1 ساعت کاهش یافته است. متوسط ساعت کار برای مردان و زنان به ترتیب برابر 48.5 و 35.8ساعت بوده که در مقایسه با سال قبل به ترتیب برابر 0.1 کاهش و 0.2 ساعت افزایش یافته است.

گزارش های میدانی بیانگر این است که درصد بالایی از جوانان در بازه سنی 18تا 30سال، در زمره افراد NEET قرار دارند. بسیاری از آن‌ها به دلایل مختلفی از جمله فقر، مشکلات خانوادگی، عدم دسترسی به آموزش مناسب یا نبود انگیزه، از فرآیندهای آموزش و اشتغال فاصله گرفته‌اند. اما اکنون با فشارهای اقتصادی و اجتماعی، گروه زیادی از آن‌ها در تلاش برای ورود به بازار کار هستند؛ بازاری که خود با چالش‌های فراوانی چون رکود، بیکاری گسترده، و رقابت شدید مواجه است.

حضور افراد NEET در بازار کار، بدون مهارت و آموزش کافی باشد، می‌تواند پیامدهای منفی متعددی  مانند کاهش بهره وری نیروی کار, افزایش رقابت نابرابر, بی ثباتی شغلی و نرخ بالای ترک شغل, نیاز به آموزش جبرانی پرهزینه ,‌افزایش نارضایتی اجتماعی  به دنبال داشته باشد.

با کاهش بهره‌وری نیروی کار، افراد فاقد آموزش یا تجربه ممکن است در انجام وظایف شغلی دچار مشکل شوند و کیفیت خدمات یا محصولات کاهش یابد.ورود انبوهی از نیروی کار ارزان و بدون مهارت می‌تواند به کاهش دستمزدها منجر شود و برای نیروی کار ماهر مشکلاتی ایجاد کند. بسیاری از NEETها سابقه نظم کاری یا تعهد سازمانی ندارند، که ممکن است باعث بی‌ثباتی در محیط کار و ترک مکرر شغل شود. کارفرمایان یا دولت ممکن است مجبور شوند منابع مالی زیادی صرف آموزش‌های پایه‌ای برای این افراد کنند، که هزینه‌های اقتصادی و زمانی قابل توجهی دارد. اگر NEETها نتوانند جایگاه مناسبی در بازار کار پیدا کنند، ممکن است احساس سرخوردگی و طردشدگی اجتماعی افزایش یابد و به بروز ناهنجاری‌های اجتماعی منجر شود.

*کاهش نرخ بیکاری جوانان؛ پیامد تحول جمعیتی است نه بهبود اقتصادی!

علی حسین شهریور دبیرکل خانه تعاونگران در گفت‌وگو با خبرگزاری آگاه گفت: نرخ بیکاری جوانان 20تا 34ساله ایران به پائین‌ترین سطح در 16سال اخیر رسیده است، اما این کاهش آماری بیش از آنکه نشاندهنده بهبود بازار کار باشد، پیامد کاهش جمعیت جوان و افزایش شمار جوانان منصرف شده از جست‌وجوی شغل (NEETها) است.

وی با اشاره به اینکه، بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری جوانان 18تا 35سال در تابستان 1403به 14.8 درصد کاهش یافته است گفت: با این حال، نرخ بیکاری در گروه سنی 20تا 24سال همچنان بالای 21درصد باقی مانده که نشاندهنده چالش‌های ساختاری در جذب این گروه به بازار کار است.

دبیرکل خانه تعاونگران افزود: نکته قابل تأمل، کاهش جمعیت جوانان 15تا 24سال از 17.7 میلیون نفر در سال 1384به 11میلیون نفر در سال 1402و حضور حدود 3میلیون جوان در گروه NEETها (نه شاغل، نه محصل، نه مهارت آموز) است که در کاهش ظاهری نرخ بیکاری تأثیرگذار بوده است.

 شهریور، در پاسخ به این سوال که آیا کاهش نرخ بیکاری جوانان را نشانه مثبتی برای اقتصاد ایران می‌دانید؟ گفت: متأسفانه این کاهش بیشتر بازتاب پیری جمعیت و خروج جوانان از چرخه اشتغال است. وی افزود: حدود 40درصد جوانان 20تا 24سال حتی در جست وجوی کار نیستند، یا به تحصیلات طولانی مدت روی آورده اند یا کاملاً از بازار کار حذف شده اند.

به گزارش آگاه, کارشناسان تأکید می‌کنند که ورود افراد NEET به بازار کار باید از طریق برنامه‌های هدفمند، آموزش‌های مهارتی، و مشاوره‌های روان‌شناختی انجام شود تا از تبعات منفی جلوگیری شود. ایجاد مراکز مشاوره شغلی، توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، و ارتباط موثر بین بازار کار و نهادهای آموزشی از راهکارهای کلیدی برای مدیریت این روند هستند.

انتهای خبر/170347/