فرهنگ معلمی، موتور انتقال تمدن ایرانی‌اسلامی است/ دانشگاه فرهنگیان معمار اصلی تربیت نسل تمدن‌ساز

به گزارش خبرنگار آگاه، در روزگاری که دگرگونی‌های فرهنگی و رسانه‌ای سرعتی شگفت‌انگیز یافته و ارزش‌ها گاه در هیاهوی فناوری رنگ می‌بازند، نقش معلمان در تربیت نسل آینده بیش از پیش اهمیت یافته است. معلمان نه فقط آموزگاران علم، که حاملان فرهنگ و هویت تمدنی‌اند. خبرنگار آگاه در گفت‌وگویی تفصیلی با حمیدرضا احمدی، معاون فرهنگی دانشگاه فرهنگیان، درباره فرهنگ معلمی، برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی این دانشگاه، چالش‌های تربیتی نسل جدید و افق پنج‌ساله دانشگاه فرهنگیان به گفت‌و‌گو نشسته است.

آگاه: جناب آقای احمدی، از نظر شما «فرهنگ معلمی» چه جایگاهی در نظام تمدنی ایرانی اسلامی دارد؟

احمدی: فرهنگ معلمی به معنای ظرفیت‌هایی است که یک معلم در درون خود دارد و همین توانایی‌ها می‌تواند عامل انتقال بنیان‌های تمدنی یک جامعه شود. تمدن‌ها در جوامع انسانی از طریق تربیت منتقل می‌شوند و هر جامعه‌ای که عناصر تربیتی قوی‌تری را به کار گیرد، در فرایند انتقال و تعالی تمدنی موفق‌تر است.

بنابراین، فرهنگ معلمی مهم‌ترین مولفه در انتقال و باروری تمدن ایرانی اسلامی در نسل جدید است. در این مسیر، دانشگاه فرهنگیان نقش بی‌بدیلی دارد؛ چرا که مأموریت اصلی آن تربیت معلمانی است که بتوانند با تکیه بر ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی ملی، نسل آینده را تربیت کنند.

آگاه: برای تحقق شعار «معلم، معمار فرهنگ جامعه است»، دانشگاه فرهنگیان چه گام‌هایی برداشته است؟

احمدی: برای اینکه این شعار از مرحله حرف به عمل برسد، دانشگاه فرهنگیان باید در مسیر شش ساحت تربیت که در سند تحول اشاره شده گام بردارد. ما باید ویژگی‌های تمدنی ایرانی اسلامی را در دانش معلمان بارور کنیم؛ یعنی هم با مبانی اندیشه اسلامی و اعتقادی آشنا شوند، هم تاریخ و پیشینه ایرانی را بشناسند و هم در عرصه فعالیت‌های اجتماعی و داوطلبانه نقش‌آفرین باشند.

آگاه: برنامه‌های فرهنگی جدید دانشگاه در سال تحصیلی جاری چیست؟

احمدی: یکی از مهم‌ترین توافقات امسال ما، همکاری با آستان قدس رضوی است تا دانشجومعلمان از ظرفیت‌های فرهنگی و معنوی این آستان بهره‌مند شوند. همچنین اجرای دوره بی‌نهایت از برنامه‌های محبوب جوانان است که در ترم جدید به‌صورت گسترده برگزار خواهد شد. در حوزه رسانه نیز طرح تربیت معلمان توانمند رسانه‌ای را آغاز کرده‌ایم.

در بخش قرآنی، همکاری با مجموعه‌های برجسته قرآنی کشور برای تقویت تدبر، حفظ و تربیت مربی قرآن کریم در دست اقدام است. افزون بر این، در آبان‌ماه سه جشنواره بزرگ فرهنگی از جمله جشنواره حرکت (ویژه انجمن‌های علمی). جشنواره رویش (ویژه کانون‌های فرهنگی) و جشنواره رسش قلم (ویژه نشریات دانشجویی) داریم. در کنار این رویدادها، اردو‌های راهیان نور و راهیان مقاومت نیز برگزار می‌شود و در یازده استان، اجلاسیه شهدای دانشجومعلم را خواهیم داشت. هدف همه این برنامه‌ها توانمندسازی فرهنگی و تربیتی نسل جدید است.

آگاه: به نظر شما بزرگ‌ترین چالش فرهنگی دانشجومعلمان امروز چیست؟ فضای مجازی؟ تغییر ارزش‌ها؟ یا فاصله میان نسل‌ها؟

احمدی: امروز مسئله سلامت دیجیتال یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های جهانی است. حتی کشور‌هایی که مدعی آزادی بیان هستند، به این نتیجه رسیده‌اند که باید برای حفظ سلامت روانی و فرهنگی جوانان چاره‌اندیشی کنند. اگر سواد فضای مجازی و بلوغ دیجیتال تقویت نشود، تغییر ارزش‌ها و شکاف نسلی تشدید می‌شود. ما باید از ظرفیت‌های مثبت فضای مجازی استفاده کنیم، اما در عین حال سلامت دیجیتال را هم رعایت نماییم تا فرصت‌ها به تهدید تبدیل نشوند.

آگاه: چگونه می‌توان معلمانی تربیت کرد که هم وفادار به ارزش‌های ایرانی اسلامی باشند و هم در برابر تحولات اجتماعی و رسانه‌ای انعطاف‌پذیر؟

احمدی: هر جامعه‌ای در گذر زمان دچار تحولات می‌شود. فرهنگ‌ها هم پویایی دارند و هم ثبات. اگر ما مبانی ارزشی را در نسل جدید عمیق و نهادینه کنیم، در تغییر روش‌ها دچار بحران نخواهیم شد. انعطاف‌پذیری باید در روش‌ها باشد نه در مبانی.

اگر معلمان از نظر فکری و اعتقادی قوی باشند، می‌توانند در عرصه‌های اجتماعی و رسانه‌ای نیز با قدرت و نقادی وارد شوند و حتی خودشان منشأ تحول باشند، نه پیرو منفعل تحولات.

آگاه: در فرآیند پذیرش دانشجومعلمان، به شاخص‌های فرهنگی هم توجه می‌شود یا فقط مهارت‌های علمی ملاک است؟

احمدی: قطعاً ویژگی‌های فرهنگی و اخلاقی از اولویت‌های اصلی دانشگاه فرهنگیان است. این موضوع هم در کانون‌های ارزیابی و هم در گزینش نهایی لحاظ می‌شود. ما انتظار داریم معلمان آینده، واجد برترین شاخص‌های اخلاقی و فرهنگی باشند. این یک مطالبه ملی و تمدنی است و دانشگاه فرهنگیان خود را متعهد به تحقق آن می‌داند.

آگاه: نقش معلمان آینده را در تحقق اهداف سند تحول بنیادین چگونه می‌بینید؟

احمدی: سند تحول بنیادین بر شش ساحت تربیتی بنا شده و اگر معلمان ما در این شش ساحت توانمند شوند، می‌توانند این سند را از حالت تئوریک به واقعیت تبدیل کنند. معلم محور اصلی تحول است. دانشگاه فرهنگیان وظیفه دارد معلمان را به گونه‌ای تربیت کند که در تحقق این اهداف نقش کلیدی ایفا کنند.

آگاه: چشم‌انداز فرهنگی دانشگاه فرهنگیان در پنج سال آینده چیست؟

احمدی: هدف ما این است که در پنج سال آینده، تمامی دانشجومعلمان در طول دوران تحصیل خود در چند اردوی فرهنگی بزرگ مانند راهیان نور، راهیان پیشرفت، راهیان مقاومت و راهیان تمدن شرکت کنند تا با ذخایر فرهنگی و تمدنی کشور آشنا شوند. همچنین همه دانشجومعلمان باید حداقل یک بار در دوره‌های معرفتی و اعتقادی مانند دوره بی‌نهایت حضور یابند و توانمندی قرآنی پایه را کسب کنند. در حوزه فعالیت‌های داوطلبانه نیز هدف‌گذاری ما این است که ۱۰۰ درصد دانشجومعلمان در یکی از عرصه‌های فرهنگی، علمی، هنری یا اجتماعی مشارکت فعال داشته باشند — از انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی تا نشریات دانشجویی و جشنواره‌های ملی. در کنار این، تقویت مهارت‌های هنری مانند خوش‌نویسی و فعالیت‌های بومی نیز مورد توجه جدی قرار دارد.

آگاه: و در پایان اگر بخواهید یک جمله خطاب به دانشجومعلمان بفرمایید، چه می‌گویید؟

احمدی: به نظرم باید فرهنگ تلاش و کوشش را جایگزین فرهنگ راحت‌طلبی و لذت‌طلبی کنیم. جامعه‌ای که فرهنگ جهاد و کار را در خود تقویت کند، به افق‌های روشن آینده خواهد رسید. همچنین باید روحیه افتخار به داشته‌های ملی و روایت پیروزی و پیشرفت را در نسل جدید زنده کنیم تا عزت ملی و دستاورد‌های تمدنی خود را حفظ نماییم.

اظهارات معاون فرهنگی دانشگاه فرهنگیان، نشان می‌دهد که این دانشگاه در پی تربیت معلمانی است که نه‌تنها در کلاس درس، بلکه در صحنه تمدن‌سازی نیز نقش‌آفرین باشند. معلمِ آینده، در نگاه احمدی، کسی است که با ایمان، آگاهی، و بینش تمدنی، پرچم‌دار فرهنگ جهاد، تلاش و افتخار ملی باشد؛ فرهنگی که می‌تواند آینده ایران را بسازد.

انتهای خبر/193919/