روزنامه‌نگاری علم چگونه توانست بر بحران اطلاع‌رسانی کرونا غلبه کند؟

به گزارش خبرنگار حوزه رسانه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، بیش از یکسال است که کرونا به‌عنوان یک بحران برای دنیا تعریف شده و در صورتی‌که رسانه‌ها بخواهند آن را برای مردم توضیح دهند نیاز به پشتوانه علمی دارند.

نکته مهمی که در ارتباط با کرونا وجود دارد، دانش حداقلی و اطلاعات مقدماتی درباره کووید-19 است؛ بنابراین رسانه‌ها در انتشار اخبار در این خصوص باید ملاحضاتی را مدنظر قرار دهند.

بسیاری از دانسته‌های ما در ارتباط با کرونا همچون منشأ انتشار آن، نحوه و زمان دقیق بهبودی بیماران، راستی‌آزمایی ادعاهای اطبا در خصوص داروهایی که امکان مقابله با این ویروس را دارند، میزان واقعی عفونت و این‌که آیا آنتی‌بادی‌ها در آینده از عفونت جلوگیری می‌کند یا خیر و دیگر سؤالاتی از این دست از مواردی است که همچنان در ارتباط با آن ابهام وجود دارد و علم تاکنون با قطعیت نتوانسته به آن پاسخ دهد پس هرگونه مقایسه میان روش‌های درمانی در خصوص اطلاعات علمی می‌بایست با احتیاط انجام شود.

کاربرد ژورنالیسم علم در بحران کرونا

رابطه میان علم و رسانه همواره از موضوعاتی است که از سوی پژوهشگران حوزه ارتباطات مورد بررسی قرار گرفته و جدیدترین بررسی‌ها در این حوزه در بحران کرونا حاکی از تغییراتی در شکل سنتی این رابطه است.

بررسی‌های پیمایشی که اخیراً در ارتباط با پوشش رسانه‌ای بحران کرونا در اروپا انجام شده نشان می‌دهد، بیشتر مردم به اخباری که از سوی روزنامه‌نگاران علم به‌طور تخصصی پرداخته می‌شود بیش از اخباری که به‌صورت عمومی توسط رسانه‌ها منتشر می‌شود، اطمینان دارند.

از مهم‌ترین دلایل عدم اعتماد مردم نسبت به اخبار عمومی این است که رسانه‌های جمعی با توجه به این‌که به کمیت و تعداد اخبار اهمیت می‌دهند صرفاً به‌دنبال پوشش اخبار کرونا هستند و اطلاعات علمی در این زمینه منتشر نمی‌کنند؛ همین موضوع مخاطبان را نسبت به این بیماری همه‌گیر سردرگم و در نهایت بی‌اعتماد کرد.

ژورنالیست‌ها همیشه عجله دارند، زمان کار در تحریریه بسیار کم است و همواره باید بتوانند در انتشار اخبار در مقابل رقبا گوی سبقت را بربایند و همین موضوع باعث می‌شود تا آنها از تحلیل‌های عمیق کارشناسان بازمانده و به اطلاعات سطحی بسنده کنند.

در این میان به‌نظر می‌رسد روزنامه‌نگاری علم بیش از سایر حوزه‌های ژورنالیسم در مواجهه با بحران کرونا موفق بودند زیرا در شرایطی که علاقه وافری برای دسترسی به اخبار و اطلاعات درباره این ویروس همه‌گیر وجود داشت، حوزه ژورنالیسم علم توانست بر چالش مهم پیرامون کرونا یعنی ادعاهای مختلفی که درباره این ویروس مطرح است و صحت و سقم آن مشخص نشده بود، فائق آید.

آنچه که این روزها توانست به پوشش اطلاعات مربوط به کرونا کمک‌ کند فعالیت روزنامه‌نگاران علم است که در کنار علاقه‌مندی رسانه‌های عام در انتشار اخبار مربوط به آمارها و مرگ و میرها، تلاش کرد برای رسیدن به راه‌حل‌ها و فرصت‌های رهایی از بند این ویروس در قالب مقاله‌های مروری (Review) اطلاعاتی را به مخاطبان خود ارائه کند؛ مقاله‌هایی که غالباً از سوی افرادی نوشته می‌شود که نسبت به آن حوزه اطلاعات عمیق داشته و به فعالیت‌های علمی صورت‌گرفته در یک زمینه خاص آگاهی دارند. در این قالب محتوایی، نویسنده ضمن بررسی پیشینه یک موضوع به تحلیل مقالاتی که در آن حوزه منتشر شده می‌پردازد.

حاصل این اقدام روزنامه‌نگاران علم ارائه تحلیلی مبتنی بر واقعیت و به‌دور از هرگونه شتابزدگی غیرقابل اجتنابی بوده که همواره همراه جزء جدایی‌ناپذیر کار روزنامه‌نگاری است.

بنابراین می‌توان اینگونه ادعا کرد که در بحران کرونا ژورنالیسم علم گام بزرگی در راستای اطلاع‌رسانی مفید و مبتنی بر پایه صحیح علمی (و نه آنچه که درباره ویروس کووید-19 در برخی رسانه‌های عام و زرد شایع است) برداشته و حق بزرگی بر گردن مخاطبان خود دارد.

انتهای خبر/3944/