به گزارش خبرنگار حوزه پایش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، محصولات صنعت نساجی پس از مواد غذایی در درجه دوم اولویت برای هر خانواده است. استان یزد قطب صنعت نساجی در کشور است، به‌گونه‌ای که دومین حجم سرمایه‌گذاری صنعتی در استان یزد با اشتغال 25 هزار نفر، مربوط به صنعت نساجی است. از همین رو برنامه علمی نساجی و پوشاک پایش آزاد دانشگاه آزاد اسلامی به این استان واگذار شد.

«پایش آزاد» مخفف «پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی» است که به دنبال تبدیل چالش‌های کلان کشور به زمینه‌های پژوهشی است تا استاد و دانشجو بتوانند بر اساس آن موضوع پایان‌نامه و یا رساله را تعریف کنند. این طرح ۴۰ برنامه علمی دارد که یکی از آن‌ها برنامه علمی نساجی و پوشاک است.

۹ چالش برنامه علمی صنعت نساجی

محمد میرجلیلی از اعضای هیئت‌علمی دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد به‌عنوان مجری این برنامه علمی از سال 97 کار خود را آغاز کرد. تدوین نظام موضوعات نساجی و پوشاک از بین استادان صاحب‌نظر در رشته نساجی و پوشاک و سایر رشته‌های مرتبط آن از دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان یزد و سایر استان‌ها، دانشگاه‌های دولتی کشور و همچنین خبرگان صنعتی صورت گرفته است. در نهایت 9 چالش اساسی حاکم بر صنعت نساجی و پوشاک کشور احصا شد و بر روی سامانه «پژوهشیار» بارگذاری شد.

در تدوین این نظام موضوعات سعی شده است برای نخستین بار در کشور ارتباط بین رشته‌های گوناگون به‌خصوص رشته‌های علوم انسانی با مباحث برقرار شود. این اقدام می‌تواند موجب تحولی عظیم در این رشته‌ها و همچنین هدفمند کردن پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی در قالب نیازهای اصلی و فرعی صنعت نساجی و پوشاک شود.

مشکلات صنعت نساجی چیست؟

صنعت نساجی با مشکلات بسیاری نظیر بهره بانکی، قاچاق کالا، عوارض سنگین، واردات بی‌رویه، کمبود نقدینگی و نحوه اجرای قانون نوسازی صنایع مواجه است. با رشد جمعیت در کشور و نیاز انسان به پوشاک و سایر محصولات صنعت نساجی و برای جلوگیری از واردات غیرقانونی و در نتیجه خارج شدن ارز از کشور لازم است که در کشور به واحدهای نساجی بیشتر توجه شود. بااین‌حال کم‌توجهی به صنعت نساجی و پوشاک در ایران موجب شده تا این صنعت در سال‌های اخیر نه‌تنها رشد مطلوبی را تجربه نکند، بلکه با رکود نیز مواجه شود.

به گفته فعالان این صنعت در سال‌های اخیر نساجی به دلایل مختلفی دچار نوسانات در بازار و تولید شده و برخی از شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگ نیز رکود و ورشکستگی را تجربه کردند. بهره‌گیری از ماشین‌آلات فرسوده، کمبود نیروی انسانی متخصص، واردات بی‌رویه، کمبود نقدینگی، قاچاق کالا و... از عمده مشکل‌های این بخش محسوب می‌شود.

مشکلاتی که با کم‌توجهی دولت از صنعت نساجی و عدم تزریق سرمایه مورد نیاز در این سال‌ها شدت گرفت. در صورت بی‌توجهی به این مسائل و در نظر نگرفتن آن به‌زودی شاهد افول بیش‌ازپیش این صنعت می‌شود.

از سوی دیگر صنعت نساجی و پوشاک در دنیا در گروه صنایع پرسود قرار دارد و توجه ویژه به این بخش موجب شده تا گردش مالی آن به حدود هزار و 400 میلیارد دلار در سال برسد؛ رقمی که سهم اندکی از آن به ایران اختصاص دارد. بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی انجمن صنایع نساجی ایران در حال حاضر گردش مالی این بخش 9 تا 10 میلیارد دلار بر مبنای ارزش‌افزوده است که در صورت رفع موانع و مشکلات این صنعت امکان رشد این رقم وجود دارد.

مزایای صنعت نساجی در ایران

صنعت نساجی و پوشاک در کشور به پشتوانه چند هزار سال دارای مزایای بسیاری است که راه را برای پیشرفت و توسعه این صنعت هموار کرده است. دسترسی به منابع تأمین مواد اولیه مورد نیاز را می‌توان بزرگ‌ترین مزیت این صنعت در کشور دانست. چرا که امکان کاشت پنبه به‌عنوان مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مواد اولیه مورد نیاز این صنعت در کشور وجود دارد و در صورت رفع موانع موجود و رشد تولید پنبه، می‌توان شاهد رشد این صنعت در کشور بود.

در دسترس بودن محصولات پتروشیمی را می‌توان دیگر مزیت صنعت نساجی دانست. ایران با وجود منابع عظیم نفت و گاز و تأسیس واحدهای پتروشیمی توان تولید مواد اولیه مورد نیاز برای این صنعت را داراست، بااین‌حال این مزیت نیز بدون مشکل نیست.

برنامه علمی صنعت نساجی و پوشاک درصدد است با کنکاشی دقیق و ریزبینانه پیرامون صنعت نساجی ایران، چالش‌های کنونی آن را شناسایی کرده و راهکارهایی کاربردی در این زمینه ارائه دهد.

برنامه علمی صنعت نساجی و پوشاک در یک نگاه

در طرح منظومه علمی صنعت نساجی و پوشاک تعداد یک هزار و 885 زمینه پژوهشی در راستای تعریف 9 چالش حاکم بر صنعت نساجی و پوشاک کشور با دامنه مشارکت بیش از 50 رشته و گرایش دانشگاهی با مشارکت تعداد زیادی از صاحب‌نظران و خبرگان دانشگاه و صنعت شناسایی و تعریف شده است. بر این اساس به‌تدریج تولیدهای علمی از قبیل پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی در دانشگاه آزاد اسلامی هدفمند می‌شود. به‌گونه‌ای که دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی تولید‌های علمی خود را با توجه به موضوع‌هایی که از سوی واحدهای دانشگاهی شناسایی‌ شده، انجام دهند تا دانشگاه به یک دانشگاه مسئله‌محور تبدیل شود.

«توسعه ناکافی زیرساخت‌ها در صنعت نساجی و پوشاک»، «ناکارآمدی مدیریت (منابع انسانی) در واحدهای صنعت نساجی و پوشاک»، «ضعف فناوری در صنعت نساجی و پوشاک»، «مشکلات تولید و تأمین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنعت نساجی و پوشاک»، «ناکارآمدی بازرگانی و تجارت در صنعت نساجی و پوشاک»، «مشکلات قانونی و نظامات حقوقی صنعت نساجی و پوشاک»، «آلودگی‌های محیط زیستی ناشی از صنعت نساجی و پوشاک»، «ضعف ارتباط صنعت نساجی و پوشاک با مراکز علمی و دانشگاهی» و «ضعف در طراحی الگوی ایرانی- اسلامی محصولات نساجی و پوشاک» 9 چالش شناسایی شده در برنامه علمی صنعت نساجی و پوشاک است.

مجموعه رشته‌ها و گرایش‌های در نظر گرفته شده در برنامه علمی صنعت نساجی و پوشاک

مهندسی نساجی، مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی عمران، مهندسی مواد و متالورژی، مهندسی پلیمر، مهندسی کشاورزی، مهندسی آب و فاضلاب، مهندسی معماری، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، علوم و صنایع غذایی، مرمت و احیاء ابنیه و بافت‌های تاریخی، شهرسازی، طراحی پارچه و لباس، هنر، پژوهش هنر، پزشکی، مدیریت صنعتی، مدیریت بازرگانی، مدیریت مالی، مدیریت دولتی، مدیریت صنعتی، مدیریت کسب‌وکار، مدیریت اجرایی، مدیریت کارآفرینی، مدیریت نساجی، برنامه‌ریزی اقتصادی، اقتصاد، مهندسی صنایع، سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، حسابداری، معارف اسلامی، روانشناسی، تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، حقوق و زبان و ادبیات فارسی از جمله رشته‌ها و گرایش‌های در نظر گرفته شده در برنامه علمی صنعت نساجی و پوشاک است.

انتظار می‌رود با اجرایی شدن طرح پایش، ارتباط میان دانشگاه و صنعت بهبود یابد و با برطرف شدن مشکل‌های صنعت نساجی و پوشاک کشور، این صنعت در کشور رونق پیدا کند و منجر به اشتغال‌زایی  و خودکفا شدن کشور در این صنعت شود.

انتهای خبر/79/