22 December-2024 الأحد - 21 جمادی الثانی 1446 یکشنبه - 2 دی 1403 5:46 (GMT) 5:46 ارتباط با ما
خبرگزاری آگاه
آنچه کرونا به روزنامه‌نگاری علم آموخت چه بود؟
جمعه 15 اسفند 1399 ساعت 21:10
آنچه کرونا به روزنامه‌نگاری علم آموخت چه بود؟
شیوع کرونا و تداوم وضعیت ناشی از آن این نکته را برای روزنامه‌نگاران به‌ویژه روزنامه‌نگاران علم یادآوری کرد که پیش از انتشار هر خبری که صحت ادعای آن پیش از این اثبات نشده ابتدا منابع دسته اول آن را بررسی و سپس نسبت به رسانه‌ای کردن آن اقدام کنند.

به گزارش خبرنگار حوزه رسانه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا از universityworldnews، شیوع کرونا علاوه بر تبعات مختلف اقتصادی که برای جهان در پی داشت توانست برخی از اصول روزنامه‌نگاری را به ویژه برای متخصصان روزنامه‌نگاری علم یادآوری کند.

چرا رسانه‌ها اسیر باورهای غلط می‌شوند؟

در همه‌گیری کرونا مجدداً بر اهمیتی که ژورنالیست‌ها و ارتباط‌گران علم باید میان نتایج یافته‌های مثبت اعلام شده و جنبه‌های منفی آن تعادل داشته باشند، تأکید شده است که اغلب این موضوع در ارتباط با اخبار منفی نادیده گرفته می‌شود.

ترودی لیبرمن می‌گوید برای رسانه‌های خبری همواره باید یک الزام اخلاقی به‌‌عنوان ناظر بر علایق عمومی وجود داشته باشد زیرا رسانه‌ها (در شرایط کرونا) همچون پزشکان در دام شبکه بازاریابی شبکه دارویی افتادند و افکارعمومی را بدون کمک رها کردند.

امروزه یک دارو می‌تواند به یکباره از یک دارویی که مراحل آزمایشگاهی خود را پشت سر می‌گذارد به شکل اغراق‌آمیزی به‌عنوان یک درمان معجزه‌آسا تبدیل شود. این مشکل در سال‌های اخیر در جهت کسب درآمدهای تبلیغاتی به شکل روزافزونی افزایش یافته است. نمونه عکس آن نیز بارها توسط رسانه‌ها شکل گرفته است به گونه‌ای که یک داروی عادی آزمایش شده از سوی رسانه‌ها به دارویی مرگبار تبدیل شده است.

چنین موضوعی در شرایط کرونایی به‌ویژه زمانی که خبر از کشف نخستین واکسن‌های کووید-19 به گوش می‌رسید مطرح شد و عنوان می‌شد واکسن‌ها حاوی میکروچیپ‌هایی است که برای همیشه حریم خصوصی افراد را از بین می‌برد و یا این‌که فناوری 5G انتقال‌دهنده ویروس کرونا است.

در انتشار اخبار فراگیر باید میان اخبار منفی و مثبت آن موضوع تعادل برقرار شود

در زمان گسترش ویروس کرونا و بازه زمانی که هیچ خبری از درمان این ویروس نبود شبکه‌های اجتماعی و اینترنت از داستان‌هایی که حکایت از درمان‌های قلابی و غیرواقعی داشت پر شده بود و همواره این حکایت‌ها و نقل‌قول‌ها این نکته را نادیده می‌گرفتند که یک آزمایش، روش درمانی و حتی یک تکنولوژی نمی‌تواند از نظر علمی برای همگان مورد استفاده قرار گیرد.

زمانی که برخی از رسانه‌ها به انعکاس چنین حکایت‌هایی می‌پردازند باید به مواردی هم اشاره کنند که در مواردی چنین روش‌های درمانی موفقیتی وجود نداشته و یا سودمند نبوده تا این موضوع متعادل شود و در ارتباط با یک موضوع اثبات نشده قطعیتی در باور عموم ایجاد نشود.

روزنامه‌نگاران علم در چنین شرایطی وظیفه اخلاقی مهمی بر عهده دارند تا خاطرنشان كنند كه حكایات می‌توانند خطرناک باشند زیرا بیشتر جنبه انتخابی داشته و بدون آن كه جنبه‌های منفی آن ذکر شود رسانه‌ای شده است.

ژورنالیست‌ها فقط آنچه را که به آنها تحویل داده شده منتشر می‌کنند

یکی از نادرست‌ترین جنبه‌های از بین بردن اعتبار روزنامه‌نگاران استفاده از منابع ثانویه و توجه به اخبار مؤسسات تحقیقاتی و دانشگاه‌ها در بحث درمان کرونا بود؛ به‌طوری که در ایام کرونا شرکت‌هایی همچون Pfizer و AstraZeneca مستقیماً در مورد اخبار مؤثر بودن یک واکسن احتمالی به رسانه‌ها مراجعه کردند.

این موضوع در شرایطی مطرح بود که هیچ داده و نشریه بررسی شده‌ای برای بررسی دقیق دانشمندان و رسانه‌ها در دسترس نبود. این یک جنبه بسیار نگران‌کننده از روند ارتباطات است.

نکته‌ای که همواره روزنامه‌نگاران علم باید به آن توجه داشته باشند این است که همیشه مطالعات بررسی شده دسته اول و منابع اصلی را مدنظر قرار دهند بعد به سراغ منابع ثانویه بروند. نادیده گرفتن تصویر کلی و عدم شناخت نتیجه‌گیری و ضعف مطالعات علمی یک نقص جدی در بسیاری از تحریریه‌ها است.

در بسیاری از موارد ژورنالیست‌ها فقط آنچه را که به آنها تحویل داده شده، منتشر می‌کنند که این یک ایراد جدی است که باید توسط ژورنالیست‌های علم مدنظر قرار گیرد. هنگامی که Pfizer و سایر شرکت‌های دارویی قصد داشتند برای اولین بار خبر ساخت واکسن کووید-19 را به‌طور عمومی منتشر کنند، رسانه‌ها و گزارشگران این اخبار باید نسبت به بررسی مطالعات دسته اول انجام شده توسط این شرکت‌ها را درخواست می‌کردند و پس از بررسی آن موضوع را رسانه‌ای می‌کردند.

منبع اصلی

انتهای خبر/7736/